Các loại van tiết lưu trong hệ thống lạnh phổ biến hiện nay

Các loại van tiết lưu trong hệ thống lạnh giữ vai trò điều tiết dòng chảy môi chất, giúp hệ thống làm lạnh vận hành ổn định và hiệu quả. Bài viết này từ Phụ Tùng Frey sẽ chia sẻ chi tiết từng loại van, nguyên lý hoạt động và hướng dẫn chọn loại phù hợp cho từng dòng xe ô tô.

Van tiết lưu là gì và tác dụng của van tiết lưu trên xe ô tô

Van tiết lưu là bộ phận giúp điều chỉnh lượng gas lạnh đi vào trong hệ thống điều hòa ô tô. Nói đơn giản, đây là nơi kiểm soát lượng gas, đảm bảo môi chất lạnh được phun ra với áp suất và nhiệt độ phù hợp để làm mát không khí trong xe.

Tác dụng chính của van tiết lưu trên ô tô gồm:

• Điều chỉnh lưu lượng gas lạnh: giúp môi chất bay hơi đúng tốc độ, đảm bảo dàn lạnh không bị đóng băng hay quá nhiệt.
• Giữ cân bằng áp suất giữa các bộ phận: giúp máy nén hoạt động nhẹ nhàng, tăng tuổi thọ hệ thống.
• Ổn định hiệu suất làm lạnh: đảm bảo nhiệt độ trong khoang xe luôn duy trì ổn định, kể cả khi xe vận hành dưới điều kiện thời tiết khắc nghiệt.

4 loại van tiết lưu phổ biến hiện nay

Dưới đây là 4 loại van tiết lưu phổ biến nhất hiện nay mà các kỹ thuật viên và chủ xe nên biết để lựa chọn đúng loại phù hợp cho xe của mình.

Ống mao

Đây là loại đơn giản nhất, có cấu tạo là một ống đồng nhỏ với tiết diện cố định. Lưu lượng gas qua ống mao không thể điều chỉnh mà phụ thuộc hoàn toàn vào kích thước và chiều dài ống.

Ống mao thường được dùng trong các thiết bị gia dụng như tủ lạnh hoặc máy lạnh mini. Trên ô tô, loại này ít gặp hơn do không có khả năng tự điều chỉnh theo tải nhiệt, tuy nhiên vẫn có thể thấy ở một số dòng xe cũ, thiết kế đơn giản.

Van tiết lưu nhiệt (TXV)

Van TXV có khả năng tự động điều chỉnh lượng gas dựa trên sự thay đổi nhiệt độ và áp suất của môi chất sau dàn bay hơi. Bộ cảm biến nhiệt gắn liền với van giúp hệ thống lạnh vận hành ổn định, hạn chế đóng băng dàn lạnh và tăng tuổi thọ máy nén.

Đây là loại phổ biến nhất trên ô tô hiện nay, đặc biệt trên các dòng xe hạng trung và cao cấp như Mercedes, BMW, Mazda hay Toyota.

Nếu xe của bạn đang gặp tình trạng làm lạnh kém, gió yếu hoặc lạnh không sâu, rất có thể van tiết lưu nhiệt đã bị nghẹt. Hãy liên hệ cho Phụ Tùng Frey qua số 0929486042 để được tư vấn và mua van TXV hàng Frey chính hãng phù hợp.

Van tiết lưu tay 

Loại van này cho phép người dùng điều chỉnh lưu lượng gas thủ công thông qua vít vặn. Tuy không tự động như TXV, nhưng van tay lại dễ sử dụng, dễ bảo dưỡng và phù hợp cho những hệ thống đơn giản.

Van tiết lưu tay được dùng trong các hệ thống lạnh công nghiệp hoặc thử nghiệm, nơi cần kỹ thuật viên chủ động điều chỉnh lưu lượng gas để kiểm tra hiệu suất làm lạnh.

Van tiết lưu điện tử (EEV)

Là loại hiện đại và chính xác nhất, điều khiển bằng tín hiệu điện tử từ bộ vi xử lý trung tâm. Van EEV có thể thay đổi độ mở liên tục để điều chỉnh lưu lượng gas cực kỳ chính xác, giúp tiết kiệm năng lượng và ổn định nhiệt độ tốt hơn.

Được sử dụng trong các hệ thống lạnh cao cấp như VRV/VRF, chiller, thiết bị y tế, và trên những dòng xe đời mới có điều hòa tự động đa vùng.

Các tiêu chí lựa chọn van tiết lưu phù hợp cho xe

Dưới đây là những tiêu chí quan trọng khi chọn van tiết lưu phù hợp cho xe, được đội ngũ kỹ thuật của Phụ Tùng Frey tổng hợp từ thực tế sửa chữa và bảo dưỡng hàng trăm dòng xe khác nhau.

• Phù hợp với hệ thống điều hòa của xe: Mỗi hãng xe sử dụng loại van riêng. Xe Mercedes, BMW, Lexus thường dùng van tiết lưu nhiệt hoặc điện tử để điều chỉnh chính xác. Trong khi đó, xe Toyota, Mazda, Hyundai thường dùng van TXV tiêu chuẩn. 
• Chất lượng và nguồn gốc phụ tùng: Van tiết lưu cần chịu áp suất cao, nên phải chọn hàng chính hãng hoặc OEM. Hàng trôi nổi dễ rò rỉ gas hoặc làm đóng tuyết dàn lạnh sau thời gian ngắn.
• Điều kiện sử dụng: Với xe thường xuyên chạy ở vùng nóng, nên ưu tiên van điện tử (EEV) hoặc van nhiệt nhạy cao để đảm bảo phản ứng nhanh, giữ hơi lạnh ổn định.

Khi nào cần vệ sinh hoặc thay mới van tiết lưu?

Dưới đây là những dấu hiệu cho thấy van tiết lưu cần vệ sinh hoặc thay mới:

• Gió ra yếu và không lạnh sâu: Dù bật mức lạnh cao nhất, nhiệt độ trong xe vẫn không giảm đáng kể.
• Dàn lạnh đóng tuyết hoặc có sương đọng: Van bị kẹt ở trạng thái mở quá mức khiến gas đi vào nhiều, gây ngập dàn lạnh.
• Tiếng rít, xì hoặc “lách tách” phát ra gần khu vực van: Đây là dấu hiệu cho thấy gas bị nén hoặc giải phóng bất thường.
• Máy nén chạy liên tục nhưng không cắt, làm tiêu hao nhiên liệu và có thể gây quá tải.
• Đo áp suất gas thấy chỉ số bất thường: Áp suất đầu đẩy cao, đầu hút thấp hơn mức tiêu chuẩn.

Tốt nhất nên kiểm tra và vệ sinh van tiết lưu sau 30.000 – 40.000 km hoặc khi bảo dưỡng hệ thống điều hòa định kỳ. Nếu xe thường xuyên hoạt động trong môi trường bụi hoặc ẩm, thời gian kiểm tra nên rút ngắn hơn.

Câu hỏi thường gặp liên quan đến van tiết lưu ô tô

Có thể tháo van tiết lưu ra để kiểm tra tại nhà không?

Không nên. Vì việc tháo van cần dụng cụ chuyên dụng và phải hút chân không lại hệ thống sau khi lắp. Nếu không có kinh nghiệm, thao tác sai có thể gây rò rỉ gas hoặc hỏng dàn lạnh. Tốt nhất nên mang xe đến các gara uy tín để được kiểm tra đúng kỹ thuật.

Giá van tiết lưu ô tô trung bình bao nhiêu tiền?

Giá van tiết lưu ô tô thay đổi tùy theo hãng và đời xe. Với các dòng phổ thông như Toyota, Mazda hay Hyundai, giá thường dao động từ vài trăm nghìn đến dưới một triệu đồng. Riêng các dòng xe châu Âu như Mercedes hoặc BMW, giá có thể cao hơn do yêu cầu kỹ thuật và độ chính xác cao hơn. 

Sau khi thay van tiết lưu mà vẫn không lạnh, nguyên nhân là gì?

Sau khi thay van mới mà không lạnh nguyên nhân thường nằm ở việc nạp gas không đúng lượng, máy nén yếu, hoặc dàn lạnh, dàn nóng bám bẩn khiến khả năng trao đổi nhiệt giảm.

Các loại van tiết lưu trong hệ thống lạnh đóng vai trò không thể thiếu trong việc duy trì khả năng làm mát hiệu quả cho cả xe ô tô và thiết bị lạnh dân dụng. Nếu bạn đang gặp vấn đề với hệ thống lạnh hoặc cần tư vấn chọn van tiết lưu phù hợp, hãy liên hệ ngay Phụ Tùng Frey qua Hotline: 0929486042 để được hỗ trợ nhanh chóng và tận tâm.